Kilka słów wprowadzenia - w 2010 r. odbył sie w Politechnice Warszawskiej Światowy Zjazd Polskich Inżynierów, w trakcie którego prof. Ryszard Tadeusiewicz prowadził sesję informatyczną, proponując później prelegentom opracowanie artykułów, które wydało Polskie Towarzystwo Informatyczne w 2011 r pod tytułem Wczoraj, dziś i jutro polskiej informatyki. Jednym z nich jest autorski zarys historii polskiej informatyki pióra Jerzego S. Nowaka.
....W zniszczonej wojną Polsce już pod koniec 1945 (!) zaczyna ukazywać się popularno-naukowy miesięcznik Problemy. Znamienne jest, że w nr 6(7) z czerwca 1946 pojawia się artykuł sygnowany podpisem „Vidimus” pod nieco mylącym tytułem: „Żyjemy w świecie fantastyczniejszym niż świat starych bajek”, poświęcony budowie i zastosowaniom komputera ENIAC. Artykuł ten odbił się szerokim echem i wpłynął na wybór drogi życiowej niektórych polskich informatyków (vide: prof. R. Marczyński). Niestety, kolejne numery Problemów praktycznie nie zajmują się już tym zagadnieniem. Nie można wykluczyć, że inne popularne miesięczniki jak np. Horyzonty Techniki i Młody Technik też zamieszczały podobne teksty, ale jak dotąd brak stosownej kwerendy. Warto tylko nadmienić, że w 1953 r. znany później reporter Olgierd Budrewicz zamieszcza w popularnym „Przekroju” – nr 438 z 30.08.1953 - reportaż z wizyty w Zakładzie Aparatów Matematycznych. Dzięki temu polscy czytelnicy mogą się cokolwiek dowiedzieć o „sztucznym mózgu”.
Niezależnie od opracowań popularnonaukowych pojawiają się również artykuły i opracowania naukowe. Prekursorem jest prawdopodobnie Romuald Marczyński, który publikuje artykuł „Elektronowe automatyczne maszyny cyfrowe” w Zastosowaniach Matematyki z1954-56 tom 2, zeszyt 3. Artykuł zgłoszono do redakcji 21.01.1954, ale tom ukazał się prawdopodobnie dopiero w 1956 r. W 1957 pojawia się pierwszy polski akademicki podręcznik autorstwa prof. Czesława Rajskiego – Wiadomości wstępne o elektronowych maszynach cyfrowych. Podręcznik przedstawia również budowę komputera IBM 701, na którym wzorowano maszynę XYZ. Archiwum Automatyki i Telemechaniki drukuje w 1958 rozprawę doktorską Wojciecha Jaworskiego z 1957 r. – Programowana maszyna cyfrowa z nową budową instrukcji. W 1956 ukazuje się praca Pawła Szeptyckiego, członka Grupy Aparatów Matematycznych, o charakterze popularno-naukowym w wydawnictwie Wiedza Powszechna „Nowoczesne maszyny matematyczne”. ...