Archiwum PAN udostępniło nam referatu kierunkowe (ekspertyzy) przygotowane przed II Kongresem Nauki Polskiej do opracowania stanowiska Sekcji Informatyki, Automatyki i Pomiarów. Jednym z referatów jest opracowanie prof. Romualda Marczyńskiego, trzeba przyznać, że jedno z najobszerniejszych w tej Sekcji. Referat był cytowany w niektórych opracowaniach, pokazywano schemat R. Marczyńskiego genealogii polskich komputerów, ale brak było wskazania źródła.
Z wprowadzenia do referatu wynika, że prof. R. Marczyński próbował przeprowadzić szeroką kwerendę prac związanych z projektowaniem pierwszych polskich komputerów - niestety odzew był marginalny. Pracę prof. Romualda Marczyńskiego możemy potraktować jako jedną z pierwszych, o ile nie pierwszą, pracę z historii polskiej informatyki.
Warto zauważyć, ze kolejną pracą Profesora na temat historii polskiej informatyki był referat na konferencję 40-lecia w 1988 r. (link do tekstu poniżej).
Niniejsze opracowanie oparte jest w znacznej mierze na własnym rozeznaniu autora oraz na informacjach ustnych uzyskanych drogą usilnych starań w instytucjach prowadzących prace w dziedzinie maszyn cyfrowych. Autor w celu uzyskania możliwie pełnego przeglądu i pełnej dokumentacji z tej dziedziny wystąpił wiosną 1972 r. z pismem do 15 wybitnych polskich specjalistow w nadziei, że uzyska informacje, ktore mogłyby być podstawą do dalszego opracowania. Niestety, otrzymał tylko dwie odpowiedzi i to też bardzo fragmentaryczne.
Wychodząc z powyższego z przykrością należy stwierdzić, że poniższe rozważania i informacje mogą nie obejmować wszystkich faktów z tej dziedziny. Spowodowane to było trudnościami obiektywnymi, jak i również fizyczną niemożliwością przetworzenia olbrzymiego materiału. Dlatego autor z góry przeprasza za arbitralny wybór materiałow, oraz za to, że nie mógł podać planów badawczych i rozwojowych poszczególnych instytucji,, jak również za niektóre zbyt może apodyktyczne stwierdzenia. Autor nie widział możliwości całkowitego dostosowania referatu do wytycznych. ........
Tekst referatu zamieszczamy w poniższym pliku - dostęp do oryginału: Archiwum PAN, zespół II Kongres Nauki Polskiej, teczka nr 62
R. Marczyński - Sprzęt i architektura, 1972