2020-02-04

Zarys historii komputeryzacji banków w Polsce

'Tom2 okladka przednia spis tresci_Strona_01.jpg'

 

....Analiza porównawcza sytuacji w polskiej bankowości jest utrudniona. Zmiany właścicielskie w polskiej bankowości skutkują migracją platform komputerowych, kierownictwa i specjalistów oraz zaniechaniem albo znaczną modyfikacją rozwiązań informatycznych. Ponadto szczegóły rozwiązań chronione są w obliczu walki konkurencyjnej i z powodu potencjalnych zagrożen bezpieczeństwa jako tajemnica bankowa.  Szerzej    od podstawowych modułów stanowiących rdzen (core) systemu     znane  są internetowe kanały obsługi bankowej, chociażby z tej racji, że klienci z nich korzystają i mają dostęp do menu usług.

 

Wielu  banków wymienianych w zestawieniach „historycznych”  już nie ma  albo funkcjonują w innych konfiguracjach kapitałowych (np. BIG, Bank Gdański, Bank Kredytowy, Bank Zachodni, Wielkopolski Bank Kredytowy, Powszechny Bank Kredytowy). Z niektórych zostały praktycznie tylko nazwy (np. BPH).

 

 W tym kontekście Bank Przemysłowo-Handlowy  BPH w Krakowie to ciekawy przypadek: kiedyś należał do pierwszej czwórki banków polskich (Pekao, BKO BP, Bank Handlowy, BPH) . Potem nastąpiło jego przejęcie przez niemiecki bank HVB, fuzja z  warszawskim PBK, przejęcie przez austriacki  BA-CA, a na koniec przejęcie większej części przez włoski UniCredito, a resztek przez  amerykański GE Money Bank  (grupa GE Capital).  W BPH w II połowie lat 90-tych prowadzone były projekty informatyczne na dużą skalę (adaptacja  i wdrożenie - jednego z pierwszych w Polsce (po Banku Śląskim) - scentralizowanego systemu bankowego (PROFILE  amerykańskiej firmy Sanchez), próby opracowania nowoczesnej hurtowni danych oraz przedsięwzięcia integracyjne ze zmieniającymi się właścicielami i partnerami. BPH był    upatrywany przez HVB jako pilotowy bank regionalny  dla Europy Środkowej i Wschodniej.   Słuchy idą, że cząstka pozostała na rynku pod tą nazwą  (w GE Capital) niedługo zostanie ponownie sprzedana, aczkolwiek istnieją trudności w znalezieniu inwestora strategicznego. .....

 

....Bank bankowi nierówny. System informatyczny uniwersalnego banku komercyjnego jest tworem nieporównywalnie bardziej  złożonym niż małego detalicznego banku depozytowo- kredytowego.

O złożoności biznesu i systemu dużego banku komercyjnego świadczą najlepiej poniższe dane:

  1. Duży wolumenbaz danych, zwykle sięgającykilkusetgigabajtow (GB) a czasemmierzony terabajtami (TB) czy nawet betabajtami(BB). Na ten wolumen składają się informacje o milionach klientów oraz o ich kontach,dane wielu tysięcy transakcjibankowychitp.

  2. „Samodzielność” transakcji i kontraktów. Sąone utrzymywane tak jak rekordy główne baz danych,np. transakcje dilerskie, kolejne lokatyitp.rozliczane są w czasie, przechowywanew bazach operacyjnych ażdo momentuustaniaichaktywności.

  3. Występowanie produktów i transakcji z datami efektywnymi (do przodu a czasem i do tyłu), zwanymidatami zapadalności, wymagalnościidatą wartościowania (“value date”).

  4. Występowanie operacji inicjowanych z określoną częstotliwością (np. pierwszego dnia miesiąca, na koniec kwartału,na koniec roku itp.)lub też realizowanych wg harmonogramu uzgodnionego z klientem (np. przy spłacie kredytów).

  5. Międzynarodowy globalnycharakter transakcji w większych bankach komercyjnych, a więc kontrahenci (banki i klienci banków)pochodzić mogą z dowolnego kraju,stosowane sąróżnorodne waluty,wahania ich kursówna rynku międzynarodowymorazsytuacja klientów wpływają napozycję finansową banku

  6. Niejednorodny charakter stosowanego w bankach systemu informatycznego: często jest to zestaw wielu specjalizowanychpakietów pochodzących od różnych wytwórców ipowstałych w różnym czasie historycznym. Stwarza to poważne problemy integracyjne i utrudnia uzyskiwanie informacji globalnych w skali banku.

  7. Duża złożonośćproduktów bankowych i instrumentów finansowych, wynikająca ze skomplikowanych algorytmów (liczenia odsetek,rat kredytowych, odsetek karnych itp.), występowania wielu stowarzyszonych transakcji (awiza, potwierdzenia, opłaty, płatności, uzgodnienia rachunków nostroitp.), pośrednictwa banków zagranicznych itp.

  8. Wysokie obciążenie zarównoobsługątransakcji w czasie rzeczywistymjak iwsadowym przetwarzaniempodczastzw. zamykania dniaoraz generowania raportów dlapotrzebzarządzania finansami banku. Narzuca to konieczność podziału zasobów informacyjnych nabazy operacyjne ibazy informacyjne (w tymhurtownie danych).

  9. Realizacja transakcji własnych oraz w imieniu klientów (np. w zakresie papierów wartościowych)

  10. Wysoki stopień ryzyka finansowegowymagajego pomiaru(w tym prognozowania) na populacji wielu obiektów zarówno za pomocą metodstatystycznych jak i nieliniowych (opartych np. na modelach sieci neuronowych).

  11. Do obsługi dat wstecznych oraz do pomiaru ryzykaniezbędne jestutrzymywanieplików historycznych (np. historiikursów wymiany, stóp procentowych )

  12. System informatyczny dużego uniwersalnego banku jest bardzo złożony. Poza podstawowym składnikiemzwanym rdzeniem (core system) występuje wiele innych aplikacji, które w jakimś stopniu muszą być zintegrowane. Na przykład w polskim ING banku (Bank Ślaski) występuje 250 aplikacji, a w głównym (holenderskim) banku ING NV ok.2500. Ustalenie daty wdrożenia systemu jest utrudnione ze względu na kilkuletni okres prac adaptacyjno-wdrożeniowych.

  13. Usługi bankowe rozwijają się adekwatnie do postępu technicznego– świadczy o tym tzw. multichannelling (wielokanałowość) czyli usługi oddziałowe, internetowe klasyczne (komputerowe) i mobilne (aplikacje smartfonowe), bankomatowe,infolinie itp.

  14. Stopień nasycenia informatycznego działalności funkcjonalnejjest tak duży, iż nowoczesny bank funkcjonuje bardziej jako „skomputeryzowana fabryka”niż jako okienko kontaktowe z klientem. Ma to oczywiście swoje zalety i wady. System relacji z klientami (CRM – Customer Relationship Management)czasem pomaga w tym kontekście.

Różne  mogą  być  kryteria   oceny  jakości i przydatności  systemu  dla   określonego  banku, gdyż  zależą  one  od  wielkości, specjalizacji  banku  i   jego  możliwości  finansowych. ...

 

 

 

Zobacz także