Przedstawiamy publikację wydaną przez Uniwersytet w Pardubicach w 2013 r. (ISBN 978-80-7395-693-6). Jest to "Historie radiolokacni techniky v Ceskoslovensku" opracowana przez Vaclava Spasa i Pavla Bezouska. Pozycja jest ciekawa ze względu na najbardziej obszerny opis systemów radarowych pasywnych Ramona i Tamara, sterowanych przez komputery serii Odra-1300, a w wersji wojskowej oznaczonych jako Rodan-10 i Rodan-15.
Prace nad systemem Ramona podjęto w 1973 r., produkcję uruchomiono w 1980, a w 1983 opracowano wersję zmodernizowaną Ramona-M. System Tamara był produkowany od 1986 r. Autorzy podają, iż wyprodukowano ok. 50 zestawów, eksportowanych do NRD (2 systemy), Syrii (3 systemy) i do ZSRR, w zasadzie większość. Systemy radarowe były instalowane na samochodach Tatra-815 i KAMAZ.
Z systemem Tamara zwiążana jest uporczywie powtarzana historia, jakoby przyczynił się do zestrzelenia w 1999 r samolotu F-117, podobno niewidzialnego dla radaru, przez rakiety przeciwlotnicze S-125. Czesi dementują to, twierdząc, że nie eksportowali tych systemów do Serbii.
Czynimy starania, aby zamieścić nieco więcej materiałów z tej książki. Polecamy linki do polskich opracowań, związanych z tą tematyką